DAFTAR TEMBUNG ENTAR BAHASA JAWA

A
01. abang kupinge = nesu banget
02. (ng) abangké kuping = gawe nesu
03. abang abang lambe = ora temenan, mung lelamisan
04. abang raine = nandhang isin (wirang)
05. adol ayu = ngendelake ayune
06. adol baguis = ngendelake baguse
07. adol gawe = ngatonake penggaweyane
08. adol kringet = nyambut gawe
09. adol kwanen = ngendelake kwanene
10. adol krungon = golek golek warta/kabar
11. adol sendhe = adol barang menyang gadhen
12. adol umbag/umuk = akeh omonge, ning ora ana nyatane
13. adus getih = tatune nemen banget
14. adus kringet = nyambut gawe,abot banget
15. adus luh = nemen anggone nangis
16. akeh sandhungane = akeh alangane
17. ala jenenge = kurang dipercaya
18. ala kandhutane = ala watake
19. ala tembunge = tembunge kasar/saru
20. alus tembunge = kepenak dirungokake
21. amba jangkahe = bisa ikhtiyar mrana-mrana
22. apus krama = dibujuki / diapusi cara alus
23. asor budine = bebudene ala
24. asor yudane = kalah
25. ati dhondhong = atine ala

B
01 : (m) balang liring = nglirik mripat
02. bau suku = abdi/batur
03. bau tengen = wong kang dipercaya
04. bening atine = sumeh
05. (m) buang sangkal = ngilangi/mbuang apes
06. (in) bukak wadi = ngandhakake wewadine
07. (m) buang tilas = nutupi tumindake sing ala

C
01. cagak lek = camilan supaya betah melek
02. cagak urip = kanggo nyukupi kebutuhan uripe
03. cancut taliwanda = tandang gawe
04. cangkem gatel = seneng ngrasani/nggunem
05. cedhak umure = gelis mati
06. cepak jodhone = gelis oleh jodho
07. cepak rejekine = gampang oleh rejeki
08. cilik atine = kuwatir/wedi
09. cupet atine = gampang nesu
10. cupet budine = ora bisa nggayuh kautaman
11. cupet jangkahe = ora bisa golèk sarana
12. cupet nalare = ora bisa mikirake werna-werna
13. cupet pangandele = ora percaya

D
01. dadi gawe = ngrepotake
02. dawa-dawa uja = perkara kang ora uwis uwis
03. dawa tangane = seneng nyolong jupuk
04. (n) dhedher kautaman = nandur kebecikan
05. dhuwur atine = gumedhe
06. dhuwur pangkate = dadi wong pangkat/panguwasane

E
01. empuk rembuge = guneme enak dirungokake
02. entek atine = keweden/kuwatir banget
03. entheng sanggane = ora rekasa
04. entheng tangane = seneng tandang gawe

G
01. (ng) gadho ati = gawe susah ati
02. gantung kepuh = sandhangane ora tau ganti
03. (ng) gantung untu = selak kepingin mangan
04. gedhe atine = tatag; ora kuwatir
05. gedhe endase = sombong (kemlungkung)
06. gedhe omonge = umuk ora ana nyatane
07. gedhe tekade = ora gampang pasrah
08. (ng) gedhekake puluk = ora ana prihatine
09. (ng) gegem tangan = kesed nyambut gawe
10. gilig rembuge = rembugane pasti/mesti
11. gilik tekade = tekade ora bakal mundur
12. (ng) gilud kawruh = golek ilmu kanthi mempeng
13. golek slamet = ati-ati supaya,ora cilaka
14. golek urip = nyambut gawe nggo nyukupi butuhe

I
01. idu geni = omongan tansah kelakon
02. ilat mati = ora bisa ngrasakake
03. ilang klilipe = ilang mungsuhe

J
01. jakalara = rikala nome rekasa
02. jembar dhadhane = sugih pangapura; sabar banget
03. jembar kawruhe = akèh ngilmune
04. jembar kubure = mlebu swarga
05. jembar polatane = sumringah
06. jembar segarane = sugih pangapura; sabar
07. jero kawruhe = akeh ngilmune; pinter

K
01. kadalu warsa = kasèp; wis kliwat
02. kandel kulite = digdaya; sekti
03. kandel kupinge = ora nggugu pitutur
04. kaku atine = tansah ora sarujuk/ sulaya
05. kasar tembunge = tembung saru
06. katon dhadhane = wani adu arep
07. kegugah atine = sadar/eling
08 kelèpètan ala = katut ala
09. kembang lambe = tansah digunem kebecikane
10. kakehan tangan = kakèhan sing nyandhak
11. kembang urip = lelakone wong urip werna-werna
12. kena tinenga-tenga = kena disambati
13. kenceng karepe = kekarepane kudu keturutan
14. kenceng tekade = tekade ora bakal mundur
15. kulak warta = golek kabar/warta
16. kuwat drajat = cocok dadi pemimpin/panguwasa
17. kuwat isin = mblebes ora isinan
18. kuwat mangan = mangane akeh

L
01. lambe tipis = criwis/akeh omonge
02. landhep dhengkul = kethul banget
03. landhep pikirane = pinter banget; gampang ngerti
04. lara ati = serik atine
05. lara ayu = lara cacar
06. lara owah = edan; gedheng
07. larang pangan = paceklik
08. lobok atine = sabar
09. luhur budine = kelakuane becik/apik
10. luhur drajate = dadi wong pangkat/panguwasa
11. lurus lakune = jujur
12. lumah tangan = ora gelem cawe-cawe
13. lunyu ilate = guneme mencla-mencle

M
01. manis eseme = esem ngresepakake ati
02. manis rembuge = guneme nyenengake ati
03. mara tangan = seneng gawe lara/milara
04. masa bodhoa = pasrah
05. mata dhuwitan = srakah marang dhuwit
06. mata loro = mangro tingal
07. mateni pangane = gawe ilang panguripane
08. mateng kawruhe = mumpuni; kawruhe wis tutug
09. mateng rembuge = guneme wis disarujuki
10. mati sandhang pangane = ilang dalane golek panguripane
11. mati raga = prihatin; tapa. tirakat
12. medhot dalan = ora diterusake
13. metani lupute = nggoleki salahe
14. meres kringet = nyambut gawe mempeng
15. meres pikir = temenan anggone mikirake
16. mogel ilate = mangan sing sarwa enak
17. mogol sinaune = ora tutug sekolahe
18. murang tata = kurang ajar; ora duwe duga

N
01. nandhang sungkawa = lagi susah
02. nandur kebecikan = gawe kebecikan
03. ngadu wuleding kulit = adu kekuwatan
04. ngangsu kawruh = golek ngelmu/meguru/sekolah
05. ngatonake siyunge = nuduhake kekuwatane/ kuwanene
06. ngatonake dhadhane = umuk; sumbar
07. ngekep dhengkul = nganggur ora nyambut gawe
08. ngendhaleni hawa napsu = nyegah kekarepan ala
09. ngepuh kringet = nyambut gawe mempeng
09. ngemut driji = ora oleh apa-apa
10. nyolok mata = ketara banget

O
01. oleh ati = disenengi
02. oleh gawe = kaleksanan
03. oleh wirang = kisinan
04. oleh lara = kalaran
05. ora duwe ati = kuwatir banget; wedi
06. ora melek = ora ngerti
07. ora ngundhuh = ora oleh apa-apa

P
01. padhang dalan = mlebu swarga
02. padhang hawa = lair ing donya
03. padhang langite = seneng
04. padhang pikire = lega seneng
05. padhang ulate = sumeh
06. pait getire urip = warna-warna lelakone wong urip
07. pait lelakone = urip rekasa
08. panas atine = nesu banget
09. pecah pamóre = wis ngancik diwasa
10. pecah pikir = wiwit bisa golèk srana
11. pedhes rembuge = guneme gawe serik
12. perih atine = susah banget
13. peteng atine/pikire = susah
14. pingget atine = serik
15. pulih getihe = pak-puk; ora kalah ora menang
16. puput yuswa = mati; seda

R
01. rai gedheg = ora duwe isin
02. (ng) rengga praja = njaga negara
03. (ng) rengga salira = dandan/macak
04. runtuh atine = tuwuh welase
05. rupak atine = cugetan/ora gampang ngapura
06. rupak jagade = judheg; ora bisa mrana-mrana

S
01. sabuk gelang = sawah akeh banget
02. sepi kawruh = bodho/ora duwe ilmu
03. sepi pamrih = ora duwe pamrih
04. seret rejekine = ora gampang golek rejeki
05. sesak dhadhane = mangkel/anyel
06. sumpeg atine = susah/ sedih

T
01. tadhah kalamangsa = dipangan
02. tadhah udan = lirangan gedhang sing dhuwur dhewe
03. tatu atine = serik banget
04. tanpa tilas = entek bias
05. tipis lambene = criwis; seneng nggunem wong liya
06. thukul pikire = nduwe akal
07. thukul turune = nduwe anak

U
01. udan tangis = akeh sing padha nangisi
02. ulat peteng = katon nesu
03. ulat manis = sumeh
04. utang lara = tau nggawe laran wong liya
05. utang nyawa = tau nggawe patine wong liya
06. utang pati = tau nggawe patine wong liya
07. utang wirang = tau nggawe wirange wong liya

W
01. walang ati = simelang/kuwatir
02. wani mati = nekad/kendel banget
03. wani silit wedi rai = ora wani terang-terangan
04. weteng kadit = dremba/ora tampikan
05. weteng karet = panganane akeh
06. wedi getih = jirih/orawani
07. wedi kangelan = lumuh/kesed